Sevr Antlaşması
Antlaşma Paris kentinin Sevr kasabasında 10 Ağustos 1920’de imzalandı.
Sevr Antlaşması’nın Hükümleri
İstanbul, Osmanlı Devleti’nin başkenti olarak kalacak, fakat antlaşma hükümlerine uymazsa İstanbul da işgal edilecekti.
Boğazlar, aralarında Türk temsilcisi bulunmayan uluslar arası bir komisyonun yönetimine bırakılarak bütün devletlerin gemilerine açık tutulacaktı. Bu komisyonun ayrı bir bayrağı ve bütçesi olacaktı. Boğazların her iki yakası askersiz hale getirilecekti.
NOT: Kurtuluş Savaşı’nda Boğazlarla ilgili ilk uluslar arası komisyon kararıdır.
Her alandaki kapitülasyonlar, en ağır biçimiyle yeniden uygulamaya konulacaktı.
Osmanlı Devleti ağır silahları olmayan, sınırlı sayıda bir ordu bulundurabilecekti.
Doğu Anadolu’da Ermenistan ve Kürdistan adıyla iki yeni devlet kurulacaktı.
İzmir ve çevresi ile Doğu Trakya, Yunanlılara bırakılacaktı.
Güneybatı ve İç Batı Anadolu İtalya’ya, Suriye, Lübnan ve Güneydoğu Anadolu Fransa’ya bırakılacaktı.
Arabistan ve Irak (Musul) İngiltere’ye bırakılacaktı.
Osmanlı Devleti’nin gelir kaynaklarına el konularak İtilaf Devletleri’nin masrafları karşılanacaktı.
On iki Ada İtalya’ya, Akdeniz’deki diğer adalar Yunanlılara bırakılacaktı.
Azınlıklara Türklerden fazla haklar verilecek, Müslüman uluslardan azınlık oluşturulacaktı.
Sevr Antlaşması’nın Önemi ve Özellikleri
Osmanlı Devleti fiilen sona ermiştir.
Osmanlı Parlamentosunun onayından geçmediği için Kanun-i Esasi’ye ve Osmanlı halkının iradesine ters düşmüştür.
TBMM ve Türk halkı tarafından tanınmadığı için yürürlüğe girmemiştir (Osmanlı tarihinde Ayestefanos Antlaşması’yla birlikte uygulamaya konulmayan ikinci antlaşmadır).
Osmanlı padişahı bu antlaşmayı onaylamakla ulusal iradeye (çoğunluğun görüşüne) ters düşmüştür.
Misak-ı Milli’de belirtilen topraklar İtilaf Devletleri arasında paylaşıldı.
NOT: Osmanlı Devleti’nin imzaladığı son antlaşmadır.
TBMM, Bu Antlaşma Karşısında;
- Antlaşmayı tanımadı.
- Antlaşmayı imzalayanları vatan haini ilan etti.
- Misak-ı Milli sınırları düşmandan temizlenene kadar mücadeleye devam kararı aldı.
NOT: Sevr Antlaşması’ndan sonra Anadolu’daki milli mücadele daha da hızlanmıştır.